Kupując złotą biżuterię chcemy zazwyczaj, aby wybrany produkt był jak najwyższej jakości. Na wartość tego typu ozdób wpływa w głównej mierze ilość czystego złota wykorzystanego do ich stworzenia. Oznaczenia na wyrobach jubilerskich pozwalają łatwo sprawdzić jak dużo kruszcu zawiera obrączka, łańcuszek czy kolczyki. Jakie są próby złota?
Próby złota – oznaczenia
Złoto jest metalem dosyć miękkim i plastycznym, stąd też biżuteria wykonana z czystego kruszcu szybko straciłaby na urodzie. Właśnie dlatego do wytwarzania kolczyków, obrączek czy przedmiotów użytkowych wykorzystuje się stopy złota z innymi metalami, co pozwala zapewnić im większą trwałość. Laikowi trudno na pierwszy rzut oka cenić czy ma do czynienia z wartościową biżuterią, czy też z podróbką. Próby złota i srebra wybijane na ozdobach niosą informację o zawartości czystego kruszcu w stopie metali, z jakiego został wykonany dany przedmiot. Jednym z systemów pozwalających określić ilość złota w kolczykach czy obrączkach jest system metryczny, w którym zawartość czystego metalu podaje się w promilach. Próba złota 925 będzie więc oznaczała, że dany przedmiot został wykonany ze stopu zawierającego aż 92,5% czystego złota, a próba 585 oznacza stop wykonany w 58,5% ze złota. Warto przy tym zaznaczyć, że nie stosuje się prób pośrednich. Jeśli więc pierścionek został wykonany ze stopu próby 586, oznacza się go za pomocą niższej próby, a więc 585. Do określania zawartości złota w wyrobach jubilerskich oraz w monetach bulionowych stosuje się także miarę karata, gdzie jeden karat oznacza 1/24 złota. Czyste złoto ma więc 24 karaty i w omówionym wyżej systemie metrycznym odpowiada próbie 999. Z kolei 9 karatowe złoto odpowiada próbie 375, a 12 karatowe – próbie 500.
Jak sprawdzić próbę złota?
Próbę złota można sprawdzić odczytując oznaczenia umieszczone na konkretnym wyrobie. W razie wątpliwości warto zaś skonsultować się z jubilerem bądź dilerem metali szlachetnych. Najlepsza próba złota to oczywiście 999, wiele jednak zależy od przeznaczenia konkretnego przedmiotu. Kupując monety inwestycyjne najkorzystniej będzie wybierać produkty z czystego złota, które są jednocześnie najbardziej wartościowe. Aby zapewnić ochronę przed uszkodzeniami, sztabki oraz monety wykonane w całości z królewskiego kruszcu umieszcza się w specjalnych opakowaniach. Biżuteria ślubna z racji częstego użytkowania powinna być wykonana z twardszego materiału odpornego na zarysowania. Właśnie dlatego obrączki powstają najczęściej ze stopu złota oraz innych metali – próba Au 585 będzie w tym przypadku dobrym wyborem, bo zapewni trwałość takiej biżuterii. Ponadto każdy wyrób z metali szlachetnych przeznaczony do handlu powinien zgodnie z prawem być zbadany i oznaczony cechą probierczą. Zawiera ona informację dotyczącą rodzaju metalu szlachetnego, z jakiego dany przedmiot został wykonany, a także próbę. Wybijane przez urząd probierczy próby mają oznaczenia cyfrowe od 0 do 6:
0 – próba 999 (99,9% czystego złota)
1 – próba 960 (96,0% czystego złota)
2 – próba 750 (75,0% czystego złota)
3 – próba 585 (58,5% czystego złota)
4 – próba 500 (50,0% czystego złota)
5 – próba 375 (37,5% czystego złota)
6 – próba 333 (33,3% czystego złota)
Jakie są próby srebra?
Srebro, podobnie jak złoto, również należy do metali charakteryzujących się dużą plastycznością i miękkością, stąd też do wykonywania biżuterii z tego kruszcu stosuje się dodatki. Próby srebra to nic innego jak zawartość tego metalu w stopie określona w promilach. Próba 835 oznacza stop zawierający 83,5% srebra. Zgodnie z obecnie obowiązującymi w Polsce standardami wyróżnia się cztery próby srebra:
Próba 1, czyli 925 (92,5% czystego srebra)
Próba 2, czyli 875 (87,5% czystego srebra)
Próba 3, czyli 830 (83,0% czystego srebra)
Próba 4, czyli 800 (80,0% czystego srebra)
Standardy te zmieniały się wiele razy, a wpływ na taki stan rzeczy miała historia Polski. Oznaczenie prób srebra w zależności od lat obowiązywania można znaleźć np. na https://www.zlotagotowka.pl/jakie-sa-proby-zlota-i-srebra-jak-sprawdzic-probe/. Oczywiście najlepsza próba srebra to 925, jednak ze względów praktycznych rozsądniej jest wybierać biżuterię z dodatkiem innych metali. Jeśli chodzi o srebro inwestycyjne, podobnie jak w przypadku złota, korzystnie będzie kupować wyroby z czystego kruszcu.
